Dıı nı̨htł’è dezhı̀-lea dek’eèhtł’è naxıgha hats’ele ha dı̀ı̀-le.

Whatı̀ Etǫ

Įzıı̀ ts’ǫ̀ etłeè anele

↓

Dègonı̨htł’è k’e Edzanèk’e Whatı̀ gots’ǫ Behchokǫ̀ ts’ǫ̀ etǫ nıɂàa wègoat’ı̨.

Whatı̀ Etǫ nıɂàa sı̀ı Idaà Traıl eyı̀ı denahk’e gǫchàa wek’e goòɂàa sı̀ı wexè nıɂà hǫt’e, Tıdeè eyıts’ǫ Sahtı̀ sı ts’ǫ̀ nıɂà.

Denı̨htł’è k’e Behchokǫ̀ gà tabàa nawheɂaa wègoat’ı̨.

Eyı̀ı etǫ sı̀ı etǫdeè hǫt’e,wets’ǫ̀ etǫ łǫ nıɂà eyıts’ǫ dè 250.000 etsı̨ı̨̀ hagǫǫhtso wenı nagezèe ha de weta naàwheɂa.

Įdoò kw’àtł’a dawhetǫǫ gots’ǫ̀ Tłı̨chǫ kǫ̀ta Behchokǫ̀ wenı̨htł’èı̀chı̀ı.

Whatı̀ Etǫ Behchokǫ̀ gots’ǫ wexèhoòwı. Ek’èdı̨ dzęę̀ Behchokǫ̀ gots’ǫ 120 km elà t’à Whatı̀ nèts’eɂè.

Behchokǫ̀

Įnèe lemıyǫǫ̀ xo gots’ǫ dǫ nàı̨dè wenı k’ehots’ede.

Tłı̨chǫ yatıı̀ k’è Behchokǫ̀ “Behcho” ts’edıı̀ ats’edı. Dǫ ı̨łèlemı̀ haàtłǫ nàgedè. Tłı̨chǫ nèe gha kǫ̀ta gǫǫchàa gòɂǫ hǫt’e, Tłı̨chǫ Kǫ̀tagocho eyıts’ǫ Tłı̨chǫ Dèek’àowo dèhkw’ee k’è.

Behchokǫ̀ ı̨nèe whaà gots’ǫ dǫ ełègehdèe k’è agǫ̀ht’e. Tsàwò nàdı̀ı ekò Hatsǫ̀beè gha kǫ̀gòlaa ı̨lè, Fort Rae ɂı̀yeh ı̨lè. Dechı̨nı̨ gots’ǫ nàgezèedǫǫ̀ edèot’ı̨ xè eyı̀ı nèk’e nàedı̀ık’è ı̨łaet’ea gòɂǫǫ ts’ǫ̀ nıwà k’ehogehde ı̨lè.

Eyı̀ı nàedı̀ık’è ekǫ xotaàt’e ası̀ı gha nàgezèe sı̀ı ı̨daesı̨ gha ası̀ı wet’àget’ı̨ gha ası̀ı nàgeehdı̀. Tsàewò eyıts’ǫ nàmbewò lıdı̀, sı̀ga, wet’à eghàlats’edaa eyıts’ǫ kwıı̀tso gha ɂehdagele. Sı̀goòt’ı̨ı̨ hogehtsı̨ eyıts’ǫ edenèk’e ts’ǫ̀ nageedèe kwe kǫ̀ta gǫtsàa hogeɂı̨̀ gha hòɂǫ.

Dııdzęę̀ k’e Behchokǫ̀ kǫ̀ta xè sı̀goòt’ı̨ gòɂǫ, ats’ǫǫ̀ ası̀ı gha k’ehoge’a, ełegeèhdı̀ı, egedzı sònàgedèe eyıts’ǫ ası̀ı eyıı̀-le gha dzędeè hogehtsı̨ ts’ıhɂǫ̀ edzanèk’e wetegǫ̀ǫɂàa gots’ǫ dǫ łǫ nı̀ı̀dè.

Dǫ chaso sıgeèt’ı̨ yagı̀zeh, elà dǫ dàgoòɂǫ Behchokǫ̀ tabàa gots’ǫ nageèɂe,gowhaèhdǫǫ etǫ k’è geèɂèe xèhogı̨ı̨̀hwho. — 2011 k’e elà t’à Gowhaèhdǫǫ̀ Etǫ k’è ̀geèɂe, Imbè taàt’e Tłı̨chǫ Ełènagehdèe 11th ts’ǫ̀ geèɂe.

1994 ekò Gowhaèhdǫǫ̀ Gıɂetǫ K’è Ts’eeɂèe wexèhǫǫ̀wo gowhaèhdǫǫ̀ nàowoò eyıts’ǫ whaèhdǫǫ̀ k’è eghàlats’eda ts’ǫǫ̀hk’e. Dakwełǫ̀ǫ̀ gıxè hǫǫ̀woo sı̀ı Behchokǫ̀ gots’ǫ Gamètı̀ ts’ǫ̀ hoòno-daà-sı̨làı dzęę̀ ts’ǫ̀ egıat’ò. Negı̨ı̨deè ekò Įmbè Taàt’eè Dǫ Ełègehdèe gha dzędeè hogehtsı̨ xèhoòwo.

Įmbè taàt’eè hagot’ı̨ı̨ t’à cheko ɂǫhdah goxè aget’ı̨ t’à etǫ k’è k’egedèe, eyıts’ǫ etǫ k’è dàanı̀ eghàlagı̨ı̨dà. Elà t’à nageeɂèe sı̀ı Tłı̨chǫ ı̨daà dǫ gıxè dàgot’ı̨ı̨ ha gı̨ı̨wǫ t’à gogha nadąą̀ nàowo gèhtsı̨ı̨ wet’à “Dǫ Nàke Lanı̀ Nàts’etso” ts’ı̨ı̨lı̨ gha.

“Gowhaèhdǫǫ̀ lanı̀ Gowhaèhdǫǫ̀ Gıɂetǫ gots’ǫ elà łǫ nagıadè wègoat’ı̨ı̨ nı̨dè Tłı̨chǫ gıgha ası̀ı nechàa wet’à edeghǫ xàhogedı̀, gınazhı gıwhaèhdǫǫ nagıadèe lanı̀. Dǫ łǫ ededı̨ sı gıxè agode ha gı̨ı̨wǫ, Tłı̨chǫ hazǫǫ̀ wet’à dǫ ładı̨ ts’ehłè ha lanı̀, wet’à dǫgòò nats’ehłèe lanı̀.”
John B. Zoe

Jonas Nıtsıza gowhaèhdǫo gınàowoò nàtso k’e goı̨de.

Ɂǫhdah edenèk’e hokègezo hǫt’e. Dègoızı̀ eyıts’ǫ edı̨ı̨̀ kǫ̀ghàgedıı k’è gòlaa wegodıı̀ k’ègezǫ. Hanı̀ı̨t’à Tłı̨chǫ nàowoò dè xè wheɂǫ hǫt’e. Eyıt’à, elà t’à geeɂè nı̨dè ɂǫhdah whaèhdǫǫ̀ godıı̀ t’à goxè gogedo.

Eyı̀ı whaèhdǫǫ̀ nàowoò wek’èhodı̀ı gha Gowhaèhdǫǫ̀ Gıɂetǫ k’è k’egedèe sı̀ı wet’à ɂǫhdah gıgodıı̀ ekǫ etǫ k’è k’egedèe t’à goxè gogede, eyıts’ǫ Tłı̨chǫ nàowoò ı̨daà dǫgòò gıadèe ts’ǫ̀ łataze ha.

Įdòo kw’àtł’aa dawhetǫ t’à Behchokǫ̀ Tłı̨chǫ xàzıèlaa wenı̨htł’èı̀chı̀.

Behchokǫ̀ gots’ǫ Whatı̀ Ɂetǫ xèhoòwı eyıts’ǫ elà hazǫǫ̀ Monwhıı̀ edaà gots’ǫ elà hazǫǫ̀ nageeɂè wexèhoòwı hǫt’e.

Edı̨ı̨̀ agot’ı̨ı̨ deɂǫ̀ǫ̀ weghàı̨daa newǫ nı̨dè wenı̨htł’èa wek’èı̨̀hchı.

Weyı̀ı Dek’eèhtł’èe Deɂǫ̀ Whelaa

Nı̨htłènàedaa: Behchokǫ̀ 1960 ekò
1960 ekò vıdeo t’à Behchokǫ̀ dǫ nàı̨dèe Wenı̨htł’èı̀chı̀ı Whelaa. (Godı Dek’eèhtł’èe Whelaa)
Ası̀ı K’ę̀ę̀ Wègoat’ı̨ı̨: Behchokǫ̀ sanàɂàa
360º Nı̨ht̨ł’è Nàedaa: Monwhıı̀ Ɂehdaà gots’ǫ Nageèht’e
Vıdeo 360-tadǫwheɂaa t’à Gowhaèhdǫǫ̀ Gıɂetǫ k’è elà nageeɂè gha sını̀geèhkw’e gını̨htł’èı̀chı̀.

Dènı̨htł’è wek’e Ɂı̨hdak’ètı̀ wete Whatı̀ etǫ nı̨ı̨ɂàa wègoat’ı̨ wet’à Behchokǫ̀ eyıts’ǫ Xaelı łelaı̨ɂa.

Xaelı (Xaelı kǫ̀ gòlaa) 30 km hagǫǫwa dakwełǫ̀ǫ̀ eyı̀ı nèts’edè ha, ı̨łè dzę deghàà Behchokǫ̀ gots’ǫ nats’at’òo t’à.

Įdoò kw’atł’a dawheɂǫǫ t’à Xaelı (Xaelı kǫ̀ gòlaa) wègoat’ı̨.

Xaelı (Marıan Vıllage) kàtaı̨ɂàa gà Xaelı kǫ̀ gòlaa. Tłı̨chǫ k’è Xaelı hà-elı̨ı̨ gedıagedı.

Yat’a gots’ǫ nı̨htł’èı̀chı̀ı ghàts’eda nı̨dè Xaelı (kǫ̀ gòlaa) wègoat’ı̨

Xaelı kǫ̀ gòlaa Golotı̀deè kàtaı̨ɂàa gà gòɂǫ, Yahdaà Shıagu ts’ǫ̀ ɂehkw’ıèt’ı̨̀ı̨.

Joe Mantła, ɂohdah Gowhaèhdǫǫ Gıɂetǫ k’è K’egedèe gogha k’eyaetıı ı̨łè elı̨ Xaelı wegǫ̀hłı eyıts’ǫ ekǫ dèzǫ ı̨lè. Dechı̨kǫ̀ dahkǫ̀ nàke whehtsı̨ ekǫ hoɂıı̀ kǫ̀ gòlaa tanı nàı̨ɂa.

Xaelı (kǫ̀ gòlaa)

Whaèhdǫǫ̀ Nàowoò k’ę̀ę̀ Ełèts’ehdèe k’è

Xaelı (kǫ̀ gòlaa) dǫ łǫ nàı̨dè ı̨lè, ekǫ dǫ ełegehdè xè dagowo ı̨lè, egedzı eyıts’ǫ gohzı̀ı t’à sǫnàgedè ı̨lè.

Łaghǫǫ̀ dǫ eyı̀ı nàgedèe sı̀ı kǫ̀ta gòla ı̨łè ts’ǫ̀ tàgedè, hanı̀ı̨dè gızaa nı̨htł’èkǫ̀ aget’ı̨ı̨ sı̀ı gà nàgedèe gha.

Dǫ ı̨łaà ekǫ aget’ı̨ ne, łıgı̀chı, nàgezèe, eyıts’ǫ dechı̨ nàèdı̀ı hagı̨ı̨wǫ gha. Ekǫ dzǫ eyıts’ǫ tsà hagı̨ı̨wǫ gha nezı wehoozǫ.

Ɂı̨hdak’ètı̀ Xaelı (kǫ̀ gòlaa) ekǫ gots’ǫ dechı̨kǫ̀ whaèhdǫǫ̀ nı̨htł’èı̀chı̀ı k’e wègoat’ı̨.

Dǫkw’ǫǫ̀ taènǫ haàtłǫ ekǫ whela. Dǫkw’ǫǫ̀ ı̨łè wek’e Thomas Tamı̀ Rabesca wızı̀ dek’eèhtł’è (Sǫǫ̀mba Nàzèe Zaà 22,1886 k’e wegǫ̀hłı̨, Toatı Zaà 9, 1961 k’e ełaı̨wo).

Dǫkw’ǫǫ̀ łǫ wek’e ası̀ı wıızı̀ı dek’eèhtł’è-le. Akwe whaà dǫ nı̨htł’è k’ègezǫ-le ekò gıkw’ǫǫ̀ nı̀tǫ ı̨lè.

Įdoò Kw’àtł’aa dawheɂǫǫ t’à Xaelı (Xaelı kǫ̀ gòlaa) wègoat’ı̨. Shı̀agu ı̨dè wègoat’ı̨.

Dè k’e yàgòlaa eyıts’ǫ dègoızı̀ ats’ǫǫ̀ wegodıı̀ gǫ̀hłı̨ eyıts’ǫ dè xè wheɂǫ hǫt’e.

Ɂǫhdah dè ghǫ gogede nı̨dè ats’ǫǫ̀ dıı hagedı, “Dè ekı̀ı nı̨htł’è lanı̀,” gedı, godı eyıts’ǫ dè k’e gòlaa ełexè gıhòɂǫ gedıı̀ agedı.

Edı̨ı̨̀ agot’ı̨ı̨ deɂǫ̀ǫ̀ weghàı̨daa newǫ nı̨dè wenı̨htł’èa wek’èı̨̀hchı.

Godı wexè whelaa

Dènı̨htł’è wek’e Whatı̀ etǫ Xaelı (Xaelı kǫ̀ gòlaa) gots’ǫ Dètaèɂaa ts’ǫ̀ nıɂàa wègoat’ı̨.

Eyı̀ tǫ hogı̨ı̨hwho tł’axǫǫ̀ k’àtsı̨ ı̨daà hoònǫ-daà-ek’ètaı km dehdà Dètaèɂaa ts’ǫ̀ geèɂe.

Įdoò kw’atł’aa dawheɂǫǫ t’à dechı̨kǫ̀ eyıts’ǫ deh nàk’e Dètaèɂaa gà łats’ı̨ı̨ɂàa wègoèht’ı̨̀.

Dètaèɂaa whaà gots’ǫ nàts’ezèe k’è agǫ̀ht’e, eyıts’ǫ dè gots’ǫ ası̀ı xàhots’ehwhı k’è agǫ̀ht’e.

Įdoò yat’a gots’ǫ nı̨htł’èı̀chı̀ı ghàts’eda nı̨dè dechı̨kǫ̀ whagwe k’e wègoat’ı̨.

Whaà gots’ǫ k’ehogehdedǫǫ̀ dııyeè aget’ı̨ ı̨lè.

Nàzèedǫǫ̀ Behchokǫ̀ tsàwò gıghǫ nàedı̀ı gha edèot’ı̨ xè jǫ ełegehdè ı̨lè,

Eyı̀ı dègomǫǫ̀ dǫkw’ǫǫ̀ whelaa k’è gòla.

Kw’àtł’aa dawheɂǫǫ gots’ǫ Dètaèɂaa gà deh nàk’e łats’ı̨ı̨ɂàa wègoat’ı̨.

Ekǫ nıwà-lea whaà gots’ǫ dechı̨kǫ̀ whela, dǫ eyı̀ı xàgogeèhk’ǫ̀ǫ gha hǫǫzı̨.

Edı̨ı̨̀ agot’ı̨ı̨ deɂǫ̀ǫ̀ weghàı̨daa newǫ nı̨dè wenı̨htł’èa wek’èı̨̀hchı.

Godı deɂǫ̀atłǫ whelaa

Nı̨htłènàedaa: Deh k’è T’eeɂè
Jonas Nıtsıza, Tłı̨chǫ ɂǫhdah tı k’e eyıts’ǫ deh k’è ts’eeɂèe wegodıı̀ t’à goxè godo. (Godı Dek’eèhtł’èe Whelaa)
Godı: Nàmbe

Dènı̨htł’è k’e Whatı̀ etǫ Dètaèɂaa gots’ǫ Nàı̨lı̨ı̨hotee ts’ǫ̀ nıɂàa wègoat’ı̨.

Ekǫ etǫ k’e deh nàtsoo łǫ eyıts’ǫ hote łǫ.

Elà nedàa eyıts’ǫ ası̀ı gıt’àat’ı̨ı̨ k’egele t’à wèhoedıı̀-le xè whaàhoowı.

Yat’a gots’ǫ wenıthtł’èı̀chıı ghàts’eda nı̨dè Nàı̨lı̨ı̨hote k’è dechı̨nı eyıts’ǫ dehk’è nıɂàa wègot’ı̨.

Nàı̨lı̨ı̨hote ekǫ elà dèe k’e ts’ǫ tàgedè ha ne, hote denahk’e nedèe wetegedèe gha: ek’ètaı kılometres Naı̀lı̨ı̨ (Whatı̀ Falls) wemǫǫ̀ goòɂàa ts’ǫ̀.

Įdoò gots’ǫ dechı̨nı̀ eyıts’ǫ Nàı̨lı̨ı̨ gà deh nııɂàa wègoat’ı̨.

Nàı̨lı̨ı̨hote wete ts’eedèe sı̀ı eyı̀ı denahk’e wèhoedıı̀-le hǫt’e, sı̨làı echı̨ ts’ǫ̀ nàı̨lı̨ı̨ wete dekegǫ̀ɂà. Etǫ k’è dǫk’eè t’à nàgoı̨zà, dechı̨nı ts’ı wenı ts’ǫ̀.

Nı̨htł’èk’et’aa wekwe Whatı̀ got’ı̨ı̨̀ ı̨łè dzęhta ts’ǫ̀ jǫ hote gots’ǫ xeh nechàa eghògele ı̨lè, hanı̀ zǫ ası̀ı nàedı̀ı eyıts’ǫ ası̀ı wet’à get’ı̨ı̨ kǫ̀ta ts’ǫ̀ agehɂı̨ ı̨lè.

Elà wet’à Gowhaèhdǫǫ Gıɂetǫ k’è geeɂèe sı̀ı nake lakw’eènǫ aı̨̀hda t’à aget’ı̨. Dǫ nàk’e geehgò k’e ets’ǫ̀zıı̀ɂa nagıatı̨.

Gıxè hǫǫzı̨ı̨̀ k’ehokw’o nı̨dè taà-tanı sadzeè agehɂı̨, ı̨łà wete gòı̨ɂàa gha.

Yat’a gots’ǫ nı̨htł’èı̀chı̀ı t’à Nàı̨lı̨ı̨hote gà dechı̨nı̨ eyıts’ò deh gà dè k’e gògoat’ı̨.

Dǫ łǫ łexè gıadèe nı̨dè etǫ ı̨̀łats’ǫ̀ welǫ nahogezı̀ gha łą̀ą nègedè, la nàtso k’e nègıdèe kwe.

Edı̨ı̨̀ agot’ı̨ı̨ deɂǫ̀ǫ̀ weghàı̨daa newǫ nı̨dè wenı̨htł’èa wek’èı̨̀hchı.

Godı deɂǫ̀atłǫ whelaa

Nı̨htłènàedaa: Elà k’egele
2000 xèhǫǫ̀wo gots’ǫ Gowhaèhdǫǫ Gıɂetǫ k’è geèɂe, Nàı̨lı̨ı̨ (Whatı̀ Falls) wemǫǫ̀ ets’ageède ghǫ nı̨htł’ènàadaa hòlı̨. (Godı Dek’eèhtł’èe Whelaa)

Dènı̨htł’è wek’e Nàı̨lı̨ı̨hote gots’ǫ Nàı̨lı̨ı̨ (Whatı̀ Falls) ts’ǫ̀ goòɂà.

Ełets’àgedı t’à Nàı̨lı̨ı̨hote wetè elà k’egele eyıts’ǫ ası̀ı edexè k’egele.

Įdoò kw’àtł’a dawhetǫǫ gots’ǫ edı̨ı̨̀ Nàı̨lı̨ı̨ (Whatı̀ Falls) k’è gòɂǫ wègoat’ı̨.

Kǫ̀ta gots’ǫ chekoo elà nagıadè gha hotıı̀ eèhkw’ǫ, amèe wets’àts’edı ha lanıı gha k’ààwheda.

Yat’a gots’ǫ nı̨htł’èı̀chı̀ı t’à tı nı̨ı̨̀lı̨ı̨ nàke wetè deh hòdàı̨lı̨ı̨ wègoat’ı̨, eyı̀ı sı̀ı wet’à Nàı̨lı̨ı̨ elı̨ hǫt’e.

Nàı̨lı̨ı̨ (Whatı̀ Falls) gots’ǫ tını̨ı̨̀lı̨ı̨ sı̀ı ı̨zıı̀ sı̨laı̀nǫ gokè Tsǫ̀tı̀deè ts’ǫ̀ tı hodàewı̀.

Nàı̨lı̨ı̨ ekǫ ası̀ıdeè nàhòwo t’à eyı̀ı dè degaı lanı̀ gòɂǫ, ekǫ Tłı̨chǫ gha nàht’ı̨ı̨ gı̨ı̨lı̨ı̨ sı̀ı ełagı̨ı̨dè hǫt’e.

Dııdzęę̀ k’e xàhtǫ Nàı̨lı̨ı̨ ts’àgehdı̀ı gha ası̀ı tèegehdè gà nàageèhɂı̨ ası̨̀ı̨̀ tı łaatł’òo wenı ts’ǫ̀ k’àlemı̀ wègoat’ı̨ gha.

K’àlemı̀ wegoat’ı̨ı̨ nı̨dè dǫ wets’ǫ̀hoedı gha nàɂetsı̨̀, ekǫ k’àlemı̨̀ wègoat’ı̨ı̨̀-le nı̨dè ası̀ı nezı̨ı̨̀-le gha nàɂetsı̨̀ gedı.

Įdoò kw’àtł’aa dawhetǫ gots’ǫ Nàı̨lı̨ı̨ (Whatı̀ Falls) wemǫǫ̀ eyıts’ǫ deh wègoat’ı̨.

Nàı̨lı̨ı̨ (Whatı̀ Falls) Whatı̀ ̀ts’ò nǫde ası̀ı nechàa gots’ǫǫ̀hk’e wheɂǫ.

Edı̨ı̨̀ agot’ı̨ı̨ deɂǫ̀ǫ̀ weghàı̨daa newǫ nı̨dè wenı̨htł’èa wek’èı̨̀hchı.

Godı deɂǫ̀ whelaa

360º Nı̨ht̨ł’è Nàedaa: Nàı̨lı̨ı̨ (360º Nı̨htł’ènàadaa)
Whatı̀ Nàı̨lı̨ı̨ 360-ets’agoòɂàa ts’ǫ̀ wenı̨htł’ènàeda.
Nı̨htłènàedaa: Ełets’àts’edı t’à
Tłı̨chǫ ɂǫhdaà Louıs Wedawın and Mıke Nıtsıza Whatı̀ Nàı̨lı̨ı̨ wemǫǫ̀ hote nageedèe ghǫ łexè gogedo. (Godı Dek’eèhtł’èe Whelaa)
Godı: Eneèko eyıts’ǫ Edà

Dènı̨htł’è k’e Nàı̨lı̨ı̨ gots’ǫ Whatı̀ etǫ dǫ wek’èhodzǫǫ̀-le wekw’ǫǫ̀ whetǫ ts’ǫ̀ nıɂà.

Whatı̀ ts’ǫ̀ ı̨łaà taànǫ echı̨, eyı̀ı ı̨łè dzęę̀ hagele ha dı̀ı̀-le.

Įdoò kw’àtł’a dawhetǫǫ gots’ǫ dechı̨nı eyıts’ǫ deh gà dǫ wek’èhodzǫǫ̀-le Whatı̀ Etǫ k’è wekw’ǫǫ̀ whetǫ.

Etǫ k’è ası̀ı łǫ whelaa wet’à gowhaèhdǫǫ̀ gokwe dııyeè k’ehogı̨ı̨hde ı̨lèe sı̀ı gınats’edı̀.

Emoòts’o degoo taı weghàà dǫkw’ǫǫ̀ whelaa k’è wek’èhodzǫ.

Tłı̨chǫ nàzèedǫǫ̀ edeot’ı̨ xè xotaàt’eè ekwǫ̀ k’è k’egedè, deh t’à get’ı̨.

Etǫ k’è dǫ ełaàwı nı̨dè ekòet’ıı̀ wekw’ǫǫ̀ nı̀ı̀tı̨̀, eyıtł’axǫǫ dè daàgedè.

1960 gots’ǫ̀ dę t’ahoòyı̨ı̨ k’e dǫkw’ǫǫ̀ nègele ı̨lè, eyıt’à dè k’e dǫkw’ǫǫ̀ łǫ whela, deɂǫ̀atłǫ emoòts’oò degoo wemǫǫ̀ nawheɂaa wègoat’ı̨.

1800 k’age yahtı nı̀ı̨deè ekò gots’ǫ dǫkw’ǫǫ̀ k’e emoòts’oò whelaà agodzà. Emoòts’oo wet’à dǫts’ı̨ı̨̀ wek’èhodı ne gı̨ı̨wǫ t’à agehɂı̨ ı̨lè. Hanı̀-le-dè edlatłǫ dzęę̀, dzęhta ts’ǫ̀ dǫkw’ǫǫ̀ k’è wek’eèhoowo ha ne gı̨ı̨wǫ.

Etǫ łats’aı̨ɂàa k’è whetǫ nı̨dè wet’à łeda yatı nèts’eɂàa k’è gòɂǫǫ gha nezı̨. Wegà ts’ı k’e ts’et’ıı̀tǫ dawhetǫ agehɂı̨, weyı̀ı nı̨htł’è łedageetł’èe whehchı̀ı eyıts’ǫ amèe eyı̀ı nı̀ı̀tłaa sı̀ı wegha ası̀ı weyı̀ı wheɂǫǫ̀ agehɂı̨.

A man in a brown plaid shirt and grey cap kneeling to repair the white picket fence around the grave. — Jımmy Moosenose, dǫkw’ǫǫ̀ wemǫǫ̀ emoòts’oò sıı̀hɂı̨. 1958 (Enı̨htł’èı̀chı̀: Joan Ryan)

Whaèhdǫǫ̀ nàowoò k’ę̀ę̀ etǫ k’è dǫkw’ǫǫ̀ whetǫ ghǫ nègedè nı̨dè wetenagoòhsǫǫ hazǫǫ̀ ɂǫ̀geewa eyıts’ǫ wemoòts’oò wetaı̨tł’ıı sı̀ı sıı̀gehɂı̨, eyıtł’axǫǫ̀ dǫ ełaı̨woo sı̀ı wek’eè yagehtı eyıts’ǫ ɂǫhdah gıgha ts’et’ıı̀ denahk’e dǫkw’ǫǫ̀ k’e wheɂǫǫ̀ agehɂı̨,

1960 tł’axǫǫ̀ dèek’àowo łą̀ądehkw’ee nàowogòò gèhtsı̨. Edı̨ı̨̀ dǫkw’ǫǫ̀ whelaa k’è gòɂǫǫ ha dı̀ı̀-le sı̀ı gha nèhogı̨̀ı̨ɂǫ, Dǫkw’ǫǫ̀ whelaa k’è zǫ dǫkw’ǫǫ̀ nègele ha, kǫ̀ta k’àodèe gıtł’aà agot’ı̨ ha.

Įdoò kw’àtł’a dawhetǫǫ t’à dechı̨nı eyıts’ǫ deh gà dǫ wek’èhodzǫǫ̀-le wekw’ǫǫ̀ Whatı̀ Etò k’è whetǫǫ wègoat’ı̨.

Dǫkw’ǫǫ̀ hazǫǫ̀ edı̨ı̨̀ whelaa sı̀ı wek’èhodzǫǫ̀-le.

Edı̨ı̨̀ agot’ı̨ı̨ deɂǫ̀ǫ̀ weghàı̨daa newǫ nı̨dè wenı̨htł’èa wek’èı̨̀hchı.

Godı deɂǫ̀atłǫ whelaa

360º Nı̨ht̨ł’è Nàedaa: Dǫkw’ǫǫ̀ whelaa k’è
360-ets’agoòɂàa ts’ǫ̀ whaèhdǫǫ̀ k’ę̀ę̀ dǫkw’ǫǫ̀ whelaa k’è wenı̨htł’ènàeda.
Nı̨htłènàedaa: Dǫkw’ǫǫ̀ whelaa k’è łǫ dı̀ı̀.
Louıs Wedawın, Tłı̨chǫ ɂǫhdaà, Whatı̀ Etǫ k’è dǫkw’ǫǫ̀ łǫ whelaa ghǫ gode. (Godı Dek’eèhtł’èe Whelaa)

Dènı̨htł’è wek’e Whatı̀ Etǫ k’e dǫ wek’èhodzǫǫ̀-le wekw’oǫ̀ whetǫǫ gots’ǫ Nǫdè Whatı̀ ts’ǫ̀ goòɂàa wègoat’ı̨.

Dechı̨et’aa degoo nàıɂaa taàt’eè, dǫkw’ǫǫ̀ whaà gots’ǫ whelaa sı̀ı wenahodı̀-le.

Įdoò kw’àtł’a dawhetǫǫ gots’ǫ Tsǫ̀tı̀ k’e Whatı̀ kǫ̀gòlaa wègoat’ı̨.

Ts’adèe welǫ nèts’ı̨ı̨de: Whatı̀ nèts’ı̨ı̨de.

Yat’a gots’ǫ Whatı̀ kǫ̀gòlaa, ehtł’è tı̨lıı̀ k’è kǫ̀ gonı ts’ǫ̀ tı̨lı nıɂàa eyıts’ǫ kǫ̀ta kǫ̀ nechàa gòlaa wègoat’ı̨.

Tsǫ̀tı̀ k’e sazı̨ı̨-k’àbats’ǫ̀ ts’ǫǫ̀hk’e Whatı̀ kǫ̀ gòla.

Tłı̨chǫ yatıı̀ k’è Whatı̀ ts’edıı sı̀ı wha k’ę̀ę̀ wıızı̀ ts’ıızı, ekǫ nèk’e wha łǫ gǫ̀hłı̨ ts’ıhɂǫ̀.

Whatı̀

Etǫ welǫ nèhoı̨wo

Sǫǫ̀mbak’è ts’ǫǫ̀hk’e chı̨k’èedà naànǫ-daà-hoònǫ echı̨ gòɂǫ hǫt’e. Whatı̀ k’e sı̨làı kw’eènǫ ekı̀yeè dǫ hatłǫ nàdè. Kǫ̀ta dò nàgedèe sı̀ı deɂǫ̀atłǫǫ̀ ı̨łaà edenàowoò k’ę̀ę̀ geeda; nagezèe, łı hagı̨ı̨wǫǫ eyıts’ǫ ı̨łaà ası̀ı wèdaat’ı̨ gehtsı̨.

Įłaà Tłı̨chǫ yatıı̀ t’à łets’ǫ̀ gogede. Dıı whaà-lea gots’ǫ nı̨htł’èk’et’aa eyıts’ǫ ı̨mbè k’e dè elà t’à Whatı̀ ts’ǫ̀ agot’ı̨ eyıts’ǫ xok’e dè tǫ k’e tı̨lı nıɂàa t’à ekǫ agot’ı̨ ı̨lè.

2021 k’e Tłı̨chǫ Tı̨lıdeè wedaxàatǫ ı̨lè, wet’à eyı̀ı kǫ̀ta nechà-lea xoghàà wets’ǫ̀ enı̀xàetǫ. Ekǫ nèk’e xèdaat’ı̨ gha wehǫǫzǫ eyıts’ǫ ɂehdzo k’ets’elee eyıts’ǫ łı hats’ı̨ı̨wǫǫ gha hǫǫzı̨.

Įnèe mòla nègı̨ı̨de kwe Tłı̨chǫ eyıts’ǫ Tetsǫǫ̀t’ı̨ ełegegǫ ı̨lè ts’edı wegodıı̀ wheɂǫ. North West Company ekǫ nàèdı̀ık’è gogehtsı̨ ekò dǫ łǫ eyı̀ı nèk’e nàgedèe sı̀ı kǫ̀ta nàgedè agedzà, ekǫ xoghàà nàgezèe eyıts’ǫ łı hagı̨ı̨wǫ gha.

Kw’atł’a dawheɂǫǫ gots’ǫ Tsǫ̀tı̀ gà Whatı̀ kǫ̀gòlaa wègoat’ı̨.

Whatı̀ kǫ̀gòlaa Whatı̀ Etǫ gha wexèhoòwoo eyıts’ǫ nǫde nèhǫǫwoo hǫt’e, Behchokǫ̀ ts’ǫ̀ wek’e gǫǫɂà hǫt’e.

Edı̨ı̨̀ agot’ı̨ı̨ deɂǫ̀ǫ̀ weghàı̨daa newǫ nı̨dè wenı̨htł’èa wek’èı̨̀hchı.

Godı deɂǫ̀ whelaa

360º Nı̨ht̨ł’è Nàedaa: Whatı̀ Eye t’à Dagowo
360-ets’agòɂàa nı̨htł’ènàedaa t’à Tłı̨chǫ Xotaàt’eè Ełegeèhdı̀ı ekò Whatı̀ k’e Eye t’à Dagowo wegoat’ı̨. Dǫ ełegeèhdı̀ı xè dzędeè hołè nı̨dè Eye t’à Dagowo wet’à dǫ ełenı aget’ı̨
360º Nı̨ht̨ł’è Nàedaa: Whatı̀ Egedzı
3360-ets’agòɂàa nı̨htł’ènàedaa t’à Whatı̀ k’e egedzıı xèhoı̨̀wo tanı weghàts’eda. Egedzıı wenàowoò eyıts’ǫ dàanı̀ weghàlats’edaa wek’èhodı̀ hǫ̨t’e, dǫ eyıı̀-le ts’ǫ̀ hagedıa-le.
360º Nı̨ht̨ł’è Nàedaa: Whatı̀ Yahtıkǫ̀
360-ets’agòɂàa nı̨htł’ènàedaa t’à Whatı̀ k’e yatıkǫ̀ gòɂǫǫ wègoat’ı̨. Kǫ̀ta tanı Roman Catholıc gha yatıkǫ̀ gòɂǫ eyıts’ǫ wegà dǫkw’ǫǫ̀ whelaa k’è nechà-lea gòɂǫ.
360º Nı̨ht̨ł’è Nàedaa: Ehkwa Wek’e Ło
360-ets’agòɂàa nı̨htł’ènàedaa t’à łı gha łǫkǫ̀à goyı̀ı xègoat’ı̨. Whatı̀ łı k’aàdèe gha wek’èhodzǫ eyıts’ǫ dǫ haget’ı̨ gıgha nezı̨ı̨ wet’à xàhtǫ ekǫ aget’ı̨ agedzà.
Nı̨htłènàedaa: Dàanı̀ Sıızı̀ Seòt’ǫ
Mıke Nıtsıza, Tłı̨chǫ ɂǫhdaà, dàanı̀ wèot’ı̨ gıızı̀ gıòt’ǫǫ sı̀ı ghǫ gode. (Godı Dek’eèhtł’èe Whelaa)